Invazija na Ukrajinu podelila pravoslavlje i izolovala ruskog patrijarha.
Puni blagoslov ruskog patrijarha Kirila za rusku invaziju na Ukrajinu izazvao je rascep pravoslavnih crkava i pokrenuo unutrašnju pobunu za koju stručnjaci kažu da je bez presedana, piše Rojters.
Kiril (75), bliski saveznik ruskog predsednika Vladimira Putina, vidi rat kao bedem protiv Zapada koji smatra dekadentnim, posebno zbog prihvaćanja homoseksualnosti.
On i Putin dele viziju “Ruskog sveta”, povezujući navodno duhovno jedinstvo i teritorijalnu ekspanziju prema delovima bivšeg Sovjetskog Saveza, kazali su stručnjaci za Rojters.
Ono što Putin vidi kao političku restauraciju, Kiril vidi kao krstaški rat.
No, patrijarh je izazvao reakciju kod kuće kao i među crkvama u inostranstvu koje su povezane s Moskovskom patrijaršijom.
U Rusiji je gotovo 300 pravoslavnih članova grupe pod nazivom Ruski sveštenici za mir potpisalo pismo u kojem se osuđuju “ubilačke naredbe” izvršene u Ukrajini.
“Ukrajinski narod bi sam trebao odlučiti, bez pritiska Zapada ili Istoka, a ne pod pretnjom oružja”, navodi se u pismu.
Od 260 miliona pravoslavnih hrišćana u svetu, oko 100 miliona živi u Rusiji, a deo vernika u inostranstvu pripadnici su Ruske pravoslavne crkve.
Međutim, rat je pogoršao odnose.
Nema molitve za patrijarha.Sveštenici amsterdamske parohije svetog Nikole prestali su spominjati Kirila na liturgijama.
Ruski episkop u zapadnoj Europi posetio ih je kako bi uticao na njihovu odluku, ali je parohija prekinula veze s Moskovskom patrijaršijom, istaknuvši da je odluka “težak korak”.
“Kiril je jednostavno diskreditirao Crkvu”, rekao je ukrajinski grkokatolički prečasni Taras Homuh, viši predavač teologije na Univerzitetu Liverpool Hope.
“Više ljudi želi progovoriti u Rusiji, ali se boji”, rekao je Rojtersu u telefonskom intervjuu.
U Ukrajini je oko 30 miliona pravoslavaca, pri čemu su podeljeni na tri crkve, od kojih su dvije najvažnije – autokefalna Ukrajinska pravoslavna crkva i Ukrajinska pravoslavna crkva Moskovske patrijaršije (UKC MP).
Ruska pravoslavna crkva smatra Ukrajinu veoma značajnom jer je kolevka Kijevske Rus, srednjovjekovne države čiji je vladar Volodimir/Vladimir primio hrišćanstvo od bizantskih pravoslavnih misionara. Na nasleđe te države pozivaju se i Ukrajina i Rusija.
Kijevski mitropolit Onufrij Berezovski (UKC MP) pozvao je Putina da “odmah prekine bratoubilački rat”, dok je drugi mitropolit te crkve podređene Moskvi, Evologij iz istočnog grada Sumija, pozvao svoje sveštenike da se prestanu moliti za Kirila.
Kiril, koji tvrdi da je Ukrajina nedeljivi deo njegove duhovne jurisdikcije, već je prekinuo veze s Bartolomejom, istanbulskim ekumenskim patrijarhom koji djeluje kao prvi među jednakima u pravoslavnom svetu, a priznao je autokefalnu Ukrajinsku pravoslavnu crkvu.
“Neke Crkve su toliko ljute na Kirila zbog njegovog stava o ratu da se suočavamo s preokretom u svetskom pravoslavlju”, rekla je za Rojters Tamara Grdzelidze, profesorica religijskih studija na gruzijskom Državnom univerzitetu Ilia i bivša gruzijska ambasadorka u Vatikanu.
U zajedničkoj izjavi, pravoslavni teolozi iz institucija poput Centra za pravoslavne hrišćanske studije Univerziteta Fordham u New Yorku i Volos Akademije za teološke studije u Grčkoj osudili su te crkvene čelnike koji “usmeravaju svoje zajednice da se mole na načine koji aktivno podstiču neprijateljstvo”.
Od drugih pravoslavnih dostojanstvenika rat su kritikovali patrijarh Aleksandrije i cele Afrike Teodor II., rumunski patrijarh Daniel i finski arhiepiskop Leo.
Raskol s drugim hrišćanima.Kirilov stav takođe je stvorio ponor između Ruske pravoslavne crkve i drugih hrišćanskih crkava.
Vršitelj dužnosti glavnog sekretara Svetskog veća crkava, prečasni Ian Sauca, zatražio je od Kirila da “interveniše i posreduje kod vlasti kako bi zaustavili ovaj rat”.
Kiril je odgovorio da su se “sile koje otvoreno smatraju Rusiju svojim neprijateljem približile njezinim granicama” i da je Zapad bio uključen u “geopolitičku strategiju velikih razmera” kako bi oslabio Rusiju.
Nakon Oktobarske revolucije 1917., boljševici su započeli likvidaciju Ruske pravoslavne crkve. Staljin ju je obnovio nakon Hitlerove invazije Sovjetskog Saveza kako bi podigao moral stanovništva.
“Istu ideju sada oživljava Putin”, kazala je Amerikanka ukrajinskog porekla Olenka Pevnyu, profesorica slavistike i ukrajinistike na Kembridžu.
“Kako su ruska pozicija u svetu i ruski identitet počeli slabiti, Putin je još jednom angažovao Crkvu da mu pomogne okupiti ruski narod pod svojom kontrolom i pokušao je narode nezavisnih država poput Ukrajine vezati uz Rusiju nametanjem jedinstvene Ruske pravoslavne crkve koja bi negirala bilo kakvu versku različitost”, rekla je Rojtersu u telefonskom intervjuu.
Kirilov stav takođe je promijenio odnose s Vatikanom.
Franjo je 2016. postao prvi Papa koji se susreo s čelnikom Ruske pravoslavne crkve od Velikog raskola koji je podelio hrišćanstvo na istočnu i zapadnu granu 1054. godine.
Drugi sastanak za koji su i Franjo i Kiril rekli da ga žele ove godine sada je gotovo nemoguć, rekli su stručnjaci.
Izvor: https://www.geopolitika.news/vijesti/invazija-na-ukrajinu-podijelila-pravoslavlje-i-izolirala-ruskog-patrijarha/
Centar za istraživanje u politici Argument
www.bitovik.org.rs
